Травматология және ортопедия - адамның тіреу-қимылды жүйесін емдеп, зерттей диагностикасын, және де қимыл мен тіреу мүшелерінің жарақаттан соңғы зақымдарды емдейтін, екі қарым-қатынасатын медициналық сала.
Ортопед-травматологтың негізгі қызметі – тіреу-қимыл жүйесінің, сүйектердің, буындардың, сіңірлердің, бұлшық еттер мен нервалар ауруларын уақытында тексеріп профилактикасын жасап, емдеу және диагностика.Травматолог-ортопед шығып кету мен сынулардан бастап, ауыр жарақаттарға дейін емдейді.
Түрлі соққы, жарақат немесе басқа физикалық әрекет жағдайында міндетті түрде травматолог –дәрігерінен кеңес алу қажет. Дәл солай кәсіби ортопед-травматолог ақауларды еш травматикалық жарақаттарсіз анықтай алады.
Травматология бөліміндегі қалпына келтіретін емдеулер келесі кеселдердің анықталғанында қажет:
- Созылу, шығарып алу және үзіп алу
- Соғылған жерлер, зақымдар және жаралар
- Омыртқа арасындағы жарық
- Түрлі мінездеулі сынулар
- Тұрақты немесе жалпы жансыздандыруда, амбулаторлық және стационалда металл құрылыстарын жою бойынша операциялар
- Буындардың және омыртқаның сыздауы (сонымен қатар остеохондроз)
- Буындардағы органикалық қимылдар
- Остеопороздар, артриттар және артроздар
- Шайқалу
- Бұлшық еттердің жарақаты
- Сүйектердің деформациясы
- Ұзын сүйектердің ақаулары
- Сколиоздар, майтабандық
Тізе және жанбас буындарының эндопротездеуі бойынша операциялар жүргізіледі, бойыды үлкейту және аяқтар пішінін өзгерту бойынша косметикалық ортопедия әдістемелері қолданылады.
Омыртқа арасындағы дисктың жарығы
Омыртқа арасындағы дисктың жарығы шығып тұратын немесе түсетінімен мінездеулі, омыртқа арасындағы жолда дисктар үзінділерінен пайда болады.
Белгілер
Мойын бөлігінің жарық белгілері:
Қолдар саусақтарының ұюы
Бастың айналуы және бастың ауыруы
Иықтардың сыздауы
Естің және ұйқының бұзылуы
Бел бөлігінің жарық белгілері:
Жамбастың артқы, алдыңғы немесе бүйірінен өтетін аяқтың ауыруы.
Сирақтың және табанның ауыруы
Аяқ саусақтарының ұюы
Бел ауданындағы аздап-аздап ауыру
Блок, яғни, бел қимылының бұзылуы
Кеуде бөлімінің жарық белгілері:
Сколиоз
Омыртқаның кеуде бөлігіндегі жиі сыздаулар
Төс қуысы бөлігінің ұюы
Тұлғаның бұрылуындағы пайда болатын жүректің сыздауы
Жауырындар арасы ауданындағы сыздаулар
Себептер
- Жарақат
- Остеохондроз
- Нормадан асатын дене салмағының көрсеткіштері
- Омыртқаның түрлі масштабты майысулары
- Дене тұлғасының кенеттен жаққа қарай бұрылуы
X
Аяқ, қолдар деформациясы
Аяқ, қолдар деформациясы – бұл аяқ қолдардың өзегімен құрылысының, ұзындығының бұзылуы. Түрлі себептерде бола алады, туа біткен немесе жүре болған.
Белгілер
Аяқ қолдардың мәжбүрлі күйі
Сыздау
Қимылдың шектелуі
Көріксіз келбет
Себептер
Сүйектер мен буындардың жарақаттарының салдары
Жұмсақ ұлпалар жарақаттарының салдары
Туа біткен ақаулар
Қауіпсіз және қауіпті ісіктер
Сүйек – бұлшық ет жүйесінің аурулары
Жалғау ұлпаларының жүйелік аурулары (ревматоидті артрит, СКВ, склеродермия, Шегрен синдромы, қайталанатын полихондрит)
Спецификалық инфекциялар (үшінші сифилис туа біткен сифилис, сүйек-буындар туберкулезы)
Буындардың дегенеративті-дистрофиялық аурулары (алғашқы және екінші артроздар)
X
Остеохондроз
Остеохондроз – омыртқа арасындағы дисктердің ауруы, омыртқа арасындағы дисктардың деформациялары және қабаттануы, қатты кішіреюі. Бұл ауруда ағзаның басқа да мүшелері зардап шегеді, бірақ оның салдары ең қатты түрінде омыртқа тиеді.
Белгілер
Омыртқаның ақаулы бөлігіндегі сырқырап ауыру және шырмалушылық
Бастың ауыруы, естің және назар аударудың әлсіздеуі
Омыртқа арасындағы дисктардың деформациясы
Зақымдалған омыртқадан төменрек жер сезімталдығымен қимылдауын жоғалтады.
Себептер
Кальцийлар жалғауларының жиналуы
Сүйек қанайналымының әлсіздеуі
Омыртқаның майысуы
Тұқым қуалаушылық
Омыртқаның аса жүктелуі (дененің артық салмағы, ауыр заттарды көтеру)
Жарақаттар және микро жарақаттар
X
Остеопороз
Остеопороз – бұл үдемелі жүйелі ауру, одан адамның қаңқасы зақымдалады, сүйек ұлпасының тығыздығы төмендеп құрылысы бұзылады.
Белгілер
Бастапқы кезеңінде жиі белгісіз болады
Жиі сынулар (кішкене жарақаттан немесе ауыр затты көтергеннен)
Мүсіннің өзгеруі
Ауа-райының өзгеру кездерінде сүйектердің сыздауы
Әлсіз тырнақтамен шаштар
Тістердің бұзылуы
Түнде аяқтар сіңірінің тартылуы
Бойдың кішіреюі (омыртқалардың биіктігінің кішіреюінен)
Пародонтоздың пайда болуы
Себептер
Тұқым қуалаушылық
Жас шамасы
Етеккір кезеңінің бұзылуы (әйел адамдарда)
Аз қимылды өмір салты
Гормондарды қабылдау
Төмен бой
Жұқа сүйектер
Төмен салмақ
Темекі шегу
Алкогольге құштарлық
Сүт азықтарын аз қабылдау
Кальцийді жеткіліксіз қабылдау
ДЗ дәруменінің дефициті
Етті көп жеу
X